Η σωματική άσκηση στην ελληνική πρωτοβάθμια εκπαίδευση κατά τον 19ο αλλά και τις αρχές του 20ού αιώνα παρουσιάζει μία σειρά από ιδιαίτερα χαρακτηριστικά, τα οποία αντανακλούν ευρύτερους κοινωνικο-πολιτικούς μετασχηματισμούς και επηρεάζουν τις παιδαγωγικές κατευθύνσεις και τις εκπαιδευτικές πρακτικές του μαθήματος. Οι μετασχηματισμοί αυτοί μάλιστα συχνά συνεπάγονται και μεταβολές στην εννοιολόγηση του μαθήματος, τόσο σε επίπεδο πρακτικής όσο και σε αυτό των αξιών τις οποίες συνέλκει η εισαγωγή του στο σχολικό πρόγραμμα. Η παρούσα μελέτη διερευνά τις διεργασίες οι οποίες ανέδειξαν το μάθημα της γυμναστικής σε παιδαγωγικό αντικείμενο ιδιαίτερου ενδιαφέροντος αλλά και σε δημόσιο εγχείρημα του ελληνικού κράτους.